nowości 2025

Wojciech Juzyszyn Efemerofit

Gustaw Rajmus Królestwa

Karol Samsel Autodafe 8

książki z 2024

Anna Andrusyszyn Pytania do artystów malarzy

Edward Balcerzan Domysły

Henryk Bereza Epistoły 2

Roman Ciepliński Nogami do góry

Janusz Drzewucki Chwile pewności. Teksty o prozie 3

Anna Frajlich Odrastamy od drzewa

Adrian Gleń I

Guillevic Mieszkańcy światła

Gabriel Leonard Kamiński Wrocławska Abrakadabra

Wojciech Ligęza Drugi nurt. O poetach polskiej dwudziestowiecznej emigracji

Zdzisław Lipiński Krople

Krzysztof Maciejewski Dwadzieścia jeden

Tomasz Majzel Części

Joanna Matlachowska-Pala W chmurach światła

Piotr Michałowski Urbs ex nihilo. Raport z porzuconego miasta

Anna Maria Mickiewicz Listy z Londynu

Karol Samsel Autodafe 7

Henryk Waniek Notatnik i modlitewnik drogowy III

Marek Warchoł Bezdzień

Andrzej Wojciechowski Zdychota. Wiersze wybrane

BŁĘDNIK ONLINE, Co ma gwizd do tabakiery?

2016-05-17 13:40

Jak wygląda nasza znajomość socjolektów zawodowych czy gwar środowiskowych? Albo archaizmów leksykalnych? Sprawdźmy. Na przykład w języku policjantów „siekierezada” jest pożyczonym tytułem powieści Edwarda Stachury używanym jako kryptonim dla kibolskich potyczek stadionowych. A kto według policji „płyt słucha”? Słucha ich pijak leżący na chodniku. „Latawiec” ewentualnie „Pan Kleks” to z kolei nieszczęśnik, który wyskoczył z okna. Przejdźmy do żargonu koporacyjnego. Akronimiczna „praca na ASAP” obejmuje czynności ekspresowe, do podjęcia „As Soon As Possible”. Albo taki eufemizm: „Dynamiczna optymalizacja kadr”: chodzi tu o wywalanie z roboty bez patyczkowania się. A teraz słowniczek myśliwski: „gwizd” to sympatyczne określenie ryja dzikiej świni. Zakończenie tegoż ryja jest „tabakierą”. A czym jest „kniazienie”?  Są to jęki przerażonego zająca, który poczuł się osaczony. Slang wojskowy: „dzień słonia” to  standardowe ćwiczenia w maskach gazowych. Górny poziom łóżka piętrowego w koszarach nosi nazwę „gałęzi”. Na koniec – mikrosłowniczek staropolski. Osobiście bardzo lubię „charpęć”, czyli „bezdroża”. Wzrusza mnie także „klusię” czyli „źrebak”. „Momot” znaczy „jąkała”, a „prandyka” – przepowiednia”. „Kokodryliusz” to „krokodyl”. Cieszyłbym się, gdyby trochę staropolskich słów przywrócono współczesnemu językowi. „Prandyka pogody” na przykład: czy nie byłby to odświeżający wariant dla nudnej i osłuchanej do niemożliwości „prognozy pogody”?